Nieuw bos

Ik denk dat we in Nederland alleen maar nieuw bos hebben. Netjes aangeplant in rijen, af en toe verstoort door een storm die wat chaos aanbrengt, maar met een kettingzaag is dat zo opgeruimd. Ja wij hebben vooral opgeruimde bossen. Voor oerbossen moet je denk ik naar Oost Europa, of wellicht Scandinavië. Leuk hoor, maar voor ons Nederlanders is dat waarschijnlijk toch niet zo geschikt, teveel wanorde, daar gaan onze handen van jeuken.

Vlakbij mijn stad is ook een nieuw bos, keurig aangeplant in rijen, dat maakt het ook makkelijker de sporadische vogel in de boom te zien. Best een saai bos eigenlijk, maar altijd nog beter dan geen bos. Afgelopen jaar is het bos onder handen genomen, het was niet zo netjes meer en staatsbosbeheer had waarschijnlijk nog een potje leeg te maken. Het resultaat is een verbluffend aantal nieuwe paden voor elk soort vervoermiddel, de benenwagen, de fiets en het paard. En niet te vergeten de Nordic Walkers, of hoort die bij de eerste categorie? Ook is er met wat zand en uit-de-kluiten-gewassen stoeptegels een soort van amfitheater gemaakt. Een speelbos is er ook nog geloof ik. Op zich een begrijpelijk plan aangezien de geldkraan dicht gaat bij Staatsbosbeheer, alleen zijn ze vergeten er een verdienmodel aan te koppelen, nergens een kaartverkoop bij de entrees te bekennen. Een gemiste kans?

Enfin, in ons bos is alles is weer netjes, en de paden zijn zo talrijk dat je zo'n beetje om elke boom heen kunt fietsen. De voetpaden zijn lekker breed zodat de hordes hardlopers met z'n allen naast elkaar kunnen lopen. Goed, gezellig en netjes. Jammer van al die bomen die er nog staan, die geven zo'n troep met al die bladeren in de herfst.

Velen deert het niet, zo'n saai bos. Zodra er ook maar een straaltje voorjaarszon is, stikt het er van de mensen. Ik ben ook van de partij. En ook de dieren hebben liever een saai bos dan geen bos, met name de fazant is een dankbare bewoner. Deze wat ongemakkelijke vliegers hebben er nu wat extra landingsbanen bij.

Vandaag was zo'n dag, een koude krachtige oostenwind maar tevens een strakblauwe lucht met een lekker zonnetje. Ik heb even in het beschutte amfitheater plaats genomen om bij te komen van het harde trappen en om te kunnen genieten van de zon. Ik moest denken aan een boekje dat ik deze week op aanraden had gelezen, "de man die bomen plantte" van Jean Giono. Het verhaal speelt zich af in de eerste helft van de vorige eeuw. De dan nog jonge schrijver maakt een tocht over de ruige, kale hoogvlakten van de Provence. Een streek waar vroeger arme houtskoolbranders woonden maar door het verdwijnen van het bos nagenoeg uitgestorven is. Hij ontmoet er een weinig spraakzame maar vriendelijke herder en trekt een paar dagen met hem op. De herder, Elzéard Bouffier, neemt elke dag een zak eikels en een stok mee het veld in. Hij plant om de zoveel meter een eikel. Na de eerste wereldoorlog keert de schrijver weer terug naar het gebied en vindt naast jonge aanplant een stuk verderop ook de herder weer met zijn schapen en zijn eikels. Nou goed, dit verhaal gaat nog wel een tijdje zo door, naast eiken worden er ook beuken en berken geplant en er begint bos terug te komen en met het nieuwe bos, dat door onwetende geleerden als een wonder der natuur wordt beschouwd, ook weer water in de beekjes. Het leven in de streek wordt weer mogelijk. Het levenswerk van één herder. De man overlijdt op hoge leeftijd, inmiddels na WO II, in een nieuw verzorgingstehuis in een nieuw dorp dat uitkijkt op zijn bos. Mooi verhaal, ware het niet dat het pure fictie is.

Een nieuw bos maken hoeft echter absoluut geen fictie te zijn, wij Hollanders zijn er goed in. Maar een bos maken zodat er weer leven terug komt en leven mogelijk is, dat kunnen Hollanders ook! Ik bedoel hiermee in het bijzonder Peter Westerveld, een kunstenaar meen ik, die een methode heeft ontwikkeld om in warme, droge gebieden begroeiing te laten terugkomen middels een patroon van evenwijdige geulen die er voor zorgen dat de regen die er valt niet gelijk wegspoelt of verdampt, maar door de grond wordt opgenomen. Een Hollander die nieuw bos maakt in Afrika, maar dan zonder ook maar iets te planten. Geen bos voor de ontspanning maar een bos dat kan voorzien in (eerste) levensbehoeften. Ik ben benieuwd of hij het boekje van Jean Giono heeft gelezen. Ook hij creëert nieuw leven door het mogelijk maken dat planten weer kunnen groeien. Neem eens een kijkje op de site van de Naga Foundation, nagafoundation.org, waarop je projecten van Peter Westerveld en zijn team kunt zien.

Een leefbare omgeving? Ik zeg: een nieuw bos! Het is mogelijk! Maar houdt het wel netjes.